Bilgi, sosyal bir varlık olan insanoğlu için vazgeçilemez unsurların başında gelir. Çünkü yaşamımız boyunca belirli iş, görev ve faaliyetleri nasıl yapacağımızı onun sayesinde öğreniriz. Daha sonra da bilgi ve tecrübelerimizi, sosyal yaşamda karşılaşacağımız olaylarda tekrar tekrar kullanır ve onu karşımıza çıkan yeni durumlara uyarlarız.

Bilginin kullanımı; -tıpkı günlük yaşamımızda olduğu gibi– “bilgi edinmek“, “bilgiyi kullanmak“, “edinilen bilgiyi tekrar kullanmak için gerekli işlemleri yapmak“, “yeni koşullara uyum sağlayacak şekilde mevcut bilgilerimizi uyarlamak” ile ilişkili ve kimi zaman “kolay” kimi zaman “zor” bir süreçtir. Bu açıdan bakıldığında bilginin kullanımının genel amacı, bilginin birden fazla kişinin (örgütün, toplumun vb.) kullanabilmesine elverişli, yani paylaşılabilir bir hale getirilmesidir. 

Bilgi, örgütleri ve toplumu bir arada tutan bir unsurdur. Bu anlamda bilginin kullanımı, -günümüzdeki şekliyle adlandırılmasa da-, uzun yıllardır kullanılan bir araç konumundadır. Toplumsal organizasyonların oluştuğu ilk andan beri insanlar, birbirlerinin bilgi ve tecrübesinin ortak kullanımının meydana getirdiği görevdeşliği kullandıkları bir öğrenme sürecinden geçmektedir.

İnsanların zaman içinde odaklandığı çalışma ve faaliyetlere baktığımızda, bu çalışma ve faaliyetlerin büyük ölçüde bilgiye dayandığını görürüz. Önceleri, kısıtlı imkânlarla en fazla işi yapma konusu üzerinde odaklanan insanoğlu, ikinci aşamada akıllı/becerikli işler ortaya koyma üzerinde durdu. Son zamanlarda ise ileri düzeydeki organizasyonlar ve özgün çözümler üreterek bunları sunacağı kitlelerle yakın ve geniş ilişkiler kurma üzerinde odaklanmıştır.

Hızlı teknolojik gelişmeler, mevcut bilgilerin de hızla -bir anlamda- eskimesine veya özgünlükten uzaklaşmasına yol açmaktadır. Bu durumda, gücünü artırmak ve sürdürmek isteyen insan için; bir yandan, yeni ve özgün bilgi kaynaklarını artırmak, öte yandan ise kısa bir zaman dilimi içinde çok büyük miktardaki bilgiyi işleyip etkin bir biçimde kullanmak bir zorunluluk haline gelmiştir.

Kütüphaneler; bilginin belirli bir sistemde işlendiği, depolandığı ve hedef kitlesine sunulduğu sosyal enformasyon merkezleri durumuna dönüşmüşlerdir. Bu değişim ve dönüşümde kütüphanelerde uygulanan akılcılık özellikle bilginin akılcı kullanımı ve paylaşımında önemli bir öge durumundadır. Bilginin akılcı kullanımı ve paylaşımında etkin olan unsurların zincirleme bir bağla birbirlerine bağlı olduklarını bilginin bilgi otoyol ağları ile sistemli ve planlı bir şekilde yönetildiği ve iletildiğini görmekteyiz. Bu süreçte kütüphanecileri bilgi otoyolunda çalışan bilgi teknisyenlerine benzetebiliriz.

Bilgiyi kullanabilmenin ve onu iyi bir şekilde muhafaza etmenin başarısı, beşeri sermaye ile teknolojinin birlikte kullanıldığı çözümlerin bulunmasına bağlıdır. Açık bilgilerin sınıflandırılması, depolanması ve işlenmesi için bilgisayarlar ve diğer teknolojik altyapı gereklidir. Ancak özgün bilgilerin kaynağı insanlardır ve bu tip bilgileri insanlar işleyerek açık bilgiye dönüştürür. Beşeri sermaye her tür bilgiyi analiz eder ve kullanır. Bu nedenle başarılı bir bilgi kullanımı/muhafazası için yeterli düzeyde özgün bilgiye sahip olan yetenekli çalışanlar ile güçlü bir bilgi teknolojisi altyapısı bir araya getirilmelidir.

NOT:

Bilgiye dair notlar, bu serinin 3. bölümü ile devam edecektir. Bilgiye dair ilginizi çekecek daha bir çok şey paylaşacağım.

Takipte kalın!!!