Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan yeni bir tür koronavirüsün neden olduğu salgın dünyanın farklı yerlerine hızla yayılıyor. Şu ana kadar onlarca kişinin hayatını kaybetmesine neden olan virüs hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.

Aralık ayının sonunda Çin’in Wuhan şehrinde görülen zatürre vakaları dünya gündemine oturdu. Başlangıçta zatürreye neden olan virüsün türü bilinmiyordu. Daha sonra hastalığa yol açan virüsün hayvanlarda ve insanlarda üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan koronavirüslerin yeni bir türü olduğu anlaşıldı. Yeni tespit edilen virüse geçici olarak 2019-nCoV adı verildi.

Koronavirüs nedir?

Koronavirüsler hayvanlarda görülen bir virüs ailesi. Memeli hayvanlarda ve kuşlarda (örneğin deve, sığır, kedi ve yarasa) hastalığa neden olabiliyor. Hayvanlardaki koronavirüsler nadiren insanlara bulaşabiliyor. Ardından insandan insana geçebiliyor. 2019-nCoV insanlarda görülen yedinci koronavirüs türü. Ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromuna (SARS) neden olan virüs de koronavirüs ailesinden.

Başlangıçta 2019-nCoV virüsünün neden olduğu hastalığa yakalanan kişilerin birçoğunun deniz ürünleri ve canlı hayvan satılan pazarlarla ilişkisi olduğu tespit edilmişti. Bu nedenle virüsün sadece hayvanlardan insanlara bulaştığı düşünülmüştü. Ancak hastalığa yakalanan kişi sayısı arttıkça hayvanlara temas etmeyen insanların da hastalığa yakalandığı anlaşıldı. Bu durum nedeniyle 2019-nCoV virüsünün insandan insana bulaşabildiği düşünülüyor.

Belirtileri nelerdir?

İnsanlarda görülen koronavirüsler solunum sistemini etkiliyor. Bazı koronavirüs türlerinin sebep olduğu belirtiler hafif. Ancak 2002-2003 yıllarında salgına sebep olan ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu (SARS) ve Orta Doğu solunum yolu sendromu (MERS) gibi türleri ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. 2019-nCoV virüsünün hastalığa neden olduğu insanlarda görülen yaygın belirtiler ise ateş, öksürük ve nefes darlığı. Belirtiler virüsün bulaşmasından 2-14 gün sonra ortaya çıkabiliyor.

Ne Kadar Hızla Yayılıyor?

Bilim insanları, 2019-nCoV virüsünün neden olduğu salgının ne kadar hızlı yayıldığı hakkında fikir sahibi olabilmek için virüsü taşıyan bir kişinin kaç kişiye bulaştırma riski olduğunu tespit etmeye çalışıyor. Dünya Sağlık Örgütü bu değerin 2019-nCoV virüsünün neden olduğu salgın için 1,4-2,5 olduğunu açıkladı.

Bilim insanları 2019-nCoV kaynağının hangi canlı olduğunu belirlemeye çalışıyor. Bu amaçla virüsün gen dizisi çıkarılmaya çalışılıyor.

Salgın Küresel Bir Sağlık Sorunu mu?

2019-nCoV ilk olarak Çin’in Wuhan şehrinde görülmüştü. Şu ana kadar virüsün neden olduğu hastalığa Çin’in yanı sıra Japonya, Hong Kong, Tayland, Güney Kore, Tayvan, Malezya, Nepal, Singapur, Vietnam, Avustralya, Kanada, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de rastlandı.

CDC Dünya Sağlık Örgütü Acil Durum Komitesi, 22 Ocak’ta toplandı ve yeni koronavirüsün neden olduğu salgının uluslararası öneme sahip halk sağlığı sorunu olup olmadığı konusunu görüştü. Toplantı sonunda komite durumun henüz bu ölçekte olmadığı yönünde tavsiye kararı verdi. Ancak komite 30 Ocak’ta tekrar toplandı ve komitenin tavsiyesi doğrultusunda Dünya Sağlık Örgütü yeni koronavirüs salgını için “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan etti.

Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre 2 Şubat itibarıyla dünya genelinde virüsün bulaştığı insan sayısı 14.557. Yeni koronavirüs salgınından dolayı Çin’de hayatını kaybedenlerin sayısı aynı tarih itibarıyla 304. Çin’in dışında Filipinler’de de bir kişi hayatını kaybetti.

Yeni koronavirüsü salgınıyla ilgili güncel gelişmeleri Dünya Sağlık Örgütünün internet sayfasından takip edebilirsiniz…

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/summary.html

https://www.sciencemag.org/news/2020/01/wuhan-seafood-market-may-not-be-source-novel-virus-spreading-globally

http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr